Data:
08/09/2003 19.46.47
 rispondi
al msg
 nuovo
msg
 cerca nel forum
 torna
all'indice |
Caro Bukowski, avrei bisogno della traduzione di A. Traglia del paragrafo primo del libro I delle Quaestiones Naturales di Lucio Anneo Seneca.
[1,1] Nunc, ut ad propositum opus ueniam, audi, quid de ignibus sentiam, quos
aer transuersos agit. Magna illos ui excuti argumentum est, quod obliqui
feruntur et praerapida celeritate: apparet illos non ire sed proici. Ignium
multae uariaeque facies sunt.
[1,2] Aristoteles quoddam genus horum capram uocat: si me interrogaueris quare,
prior mihi rationem reddas oportet, quare haedi uocentur; si autem, quod
commodissimum est, conuenerit inter nos, ne alter alterum interroget, quod scit
illum respondere non posse, satius erit de re ipsa quaerere quam mirari, quid
ita Aristoteles globum ignis appellauerit capram. Talis enim fuit forma eius,
qui bellum aduersus Persen Paulo gerente a lunari magnitudine apparuit.
[1,3] Vidimus nos quoque non semel flammam ingentis pilae specie, quae tamen in
ipso cursu suo dissipata est. Vidimus circa diui Augusti excessum simile
prodigium, uidimus eo tempore, quo de Seiano actum est; nec Germanici mors sine
denuntiatione tali fuit.
[1,4] Dices mihi: ?Ergo tu in tantis erroribus es, ut existimes deos mortium
signa praemittere et quicquam in terris esse tain magnum, quod perire mundus
sciat??. Erit aliud istius rei tempus: uidebimus an rerum omnium certus ordo
ducatur et alia aliis ita implexa sint, ut quod antecedit aut causa sit
sequentium aut signum; uidebimus an diis humana curae sint, an series ipsa, quid
factura sit, certis rerum notis nuntiet.
[1,5] Interim illud existimo, eiusmodi ignes existere aere uehementius trito,
cum inclinatio eius in alteram partem facta est et non cessit sed inter se
pugnauit: ex hac uexatione nascuntur trabes et globi et faces et ardores. At cum
leuius collisus et, ut ita dicam, frictus est, minora lumina excutiuntur,
?crinemque uolantia sidera ducunt?.
[1,6] Tunc ignes tenuissimi iter exile designant et caelo producunt. Ideo nulla
sine eiusmodi spectaculis nox est, non enim opus est ad efficienda ista magno
aeris motu. Denique, ut breuiter dicam, eadem ratione fiunt ista, qua fulmina,
sed ui minore: quemadmodum nubes collisae mediocriter fulgurationes efficient,
maiore impetu impulsae fulmina, sic quanto illas minus presserit minor uis,
tanto leuiora fulmina emittent.
[1,7] Aristoteles rationem eiusmodi reddit: ?Varia et multa terrarum orbis
expire, quaedam umida quaedam sicca, quaedam calentia quaedam concipiendis
ignibus idonea?. Nec mirum est, si terme omnis generis et uaria euaporatio est,
cum in caelo quoque non unus appareat color rerum, sed acrior sit Caniculae
rubor, Martis remissior, Iouis nullus in lucem puram nitore perducto.
[1,8] Necesse est ergo in magna copia corpusculorum, quae terrae eiectant et in
superiorem agunt partem, aliqua in nubes peruenire alimenta ignium, quae non
tantum collisa possint ardere sed etiam afflata radiis solis. Nam apud nos
quoque ramenta sulphure aspersa ignem ex interuallo trahunt.
[1,9] Veri ergo simile est talem materiam inter nubes congregatam facile
succendi et minores maioresue ignes existere, prout plus illis fuit aut minus
uirium. Illud enim stultissimum, existimare aut decidere stellas aut transilire
aut aliquid illis auferri et abradi:
[1,10] nam si hoc fuisset, etiam defuissent; nulla enim nox est, qua non
plurimae ire et in diuersum uideantur abduci. Atqui quo solet quaeque inuenitur
loto, magnitudo sua singulis constat: sequitur ergo, ut infra illas ista
nascantur et cito intercidant, quia sine fundamento et sede certa sunt.
[1,11] ?Quare ergo non etiam interdiu transferuntur??. Quid, si dicas stellas
interdiu non esse, quia non apparent? Quemadmodum illae latent et solis fulgore
obumbrantur, sic faces quoque transcurrunt et interdiu, sed abscondit illas
diurni luminis claritas. Si quando tamen tanta uis emicuit, ut etiam aduersus
diem uindicare sibi fulgorem suum possint, apparent.
[1,12] Nostra certe aetas non semel uidit diurnas faces, alias ab oriente in
occidentem uersas, alias ab occasu in ortum. Argumentum tempestatis nautae
putant, cum multae transuolant stellae. Quod si uentorum signum est, ibi est,
unde uenti sunt, id est in aere, qui medius inter lunam terrasque est.
[1,13] In magna tempestate apparere quasi stellae solent uelo insidentes;
adiuuari se tunc periclitantes aestimant Pollucis et Castoris numine, causa
autem melioris spei est, quod iam apparet frangi tempestatem et desinere uentos:
alioquin ferrentur ignes, non sederent.
[1,14] Gylippo Syracusas petenti uisa est stella super ipsam lanceam
constitisse. In Romanorum castris ardere uisa sunt pila, ignibus scilicet in
illa delapsis, qui saepe fulminum modo ferire et animalia solent et arbusta";
sed si minore ui.utuntur, defluunt tantum et insidunt, non feriunt nec
uulnerant. Alii autem inter nubes eliduntur, alii sereno, si aer ad exprimendos
ignes aptus fuit:
[1,15] nam sereno quoque aliquando caelo tonat ex eadem causa qua nubilo, aere
inter se colliso, qui, etiamsi est lucidior ac siccior, coire tamen et facere
corpora quaedam similia nubibus potest, quae percussa reddant sonum. Q,uando
ergo fiunt trabes, quando clipei et uastorum imagines ignibm? Ubi in talem
materiam similis incidit causa sed maior.
Cordiali saluti
|
Cerca
STORIA E CIVILTA'
DIRITTO
ATTUALITA'
MAPPA DEL SITO
stampa
aggiungi
ai preferiti
imposta
come pagina iniziale
torna
su
HOMEPAGE
SEGNALA IL SITO
FAQ 
NEWSGROUP